W Politechnice Koszalińskiej zostanie utworzone Koszalińskie „Centrum Badań nad Uchodźstwem i Emigracją”.  Dzięki grantowi badawczemu otrzymanemu  przez Wydział Humanistyczny Politechniki Koszalińskiej z Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Nauka dla społeczeństwa II” będzie możliwe zebranie wyników dotychczasowych badań archiwalno-bibliotecznych nad dziejami polskiej emigracji.

Celem projektu jest organizacja Centrum Badań nad Uchodźstwem i Emigracją Politechniki Koszalińskiej. W ramach projektu realizowane będą dwa podstawowe zadania. Pierwszym z nich jest działalność naukowa nakierowana na badanie przeszłości i teraźniejszości polskiego uchodźstwa i emigracji w różnych regionach świata. Drugim zaś,  popularyzowanie wiedzy o Polonii, Polakach i osobach polskiego pochodzenia poprzez opracowywanie materiałów źródłowych i udostępnianie ich szerszemu gronu zainteresowanych na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym.

Oba zadania mają na celu wyeksponowanie dorobku koszalińskiego ośrodka badań nad uchodźstwem i emigracją oraz jego rozwój, poprzez zacieśnianie relacji między Krajem a Polonią jako wspólnoty narodowej złączonej historią, kulturą i religią.

W ramach wieloletniej aktywności koszalińskich badaczy pozyskane zostały imponujące zbiory źródeł do badań nad działalnością Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, rządu RP na uchodźstwie i jego agend, licznych organizacji rządowych i społecznych na uchodźstwie, udziału przedstawicieli uchodźstwa polskiego w organizacjach i stowarzyszeniach międzynarodowych itp. Ponadto pozyskano materiały dotyczące losów Polaków na uchodźstwie, w tym dzieci (także sierot) ewakuowanych z ZSRS w 1942 r.

Liczne kontakty z instytucjami polskimi w kraju i za granicą, jak również zakupy indywidualne oraz pozyskiwanie dubletów pozwoliły zgromadzić szereg cennych i unikatowych publikacji naukowych i popularnych - edycji źródeł, wspomnień, autorskich monografii indywidualnych i zbiorowych, ikonografii, czy dzieł artystycznych. Pozyskano również szereg roczników emigracyjnej prasy i periodyków, jak również jednodniówek i druków ulotnych. Zbiory te są obecnie nieskatalogowane i częściowo rozproszone, co uniemożliwia ich optymalne wykorzystanie zespołowe, a tym bardziej udostępnienie szerszemu gronu zainteresowanych.

Projekt wychodzi naprzeciw potrzebom integracji społeczności Koszalina i regionu środkowego Pomorza, gdyż społeczność naszego regionu, która napływała z różnych stron od 1945 r. buduje mozolnie swoją lokalną świadomość kulturową. Do polskiego Koszalina i na środkowe Pomorze, jako części obszaru tzw. ziem zachodnich i północnych, po II wojnie światowej dotarła liczna społeczność z utraconych w wyniku postanowień jałtańskich Kresów Wschodnich. Utworzenie Centrum Badań nad Uchodźstwem i Emigracją obejmuje wspólną realizację zadań naukowych i popularyzujących naukę z Archiwum Państwowym w Koszalinie. Sprzężenie doświadczenia Archiwum w katalogowaniu, opracowywaniu i prezentowaniu zbiorów z dużym potencjałem naukowym i dorobkiem źródłowym zespołu naukowego z Politechniki Koszalińskiej przełoży się na skuteczne i sprawne skatalogowanie, zorganizowanie i udostępnienie zbiorów koszalińskich badaczy szerokiemu gronu zainteresowanych. W ramach realizacji projektu nie mniej istotnym będzie wsparcie Biblioteki Uczelnianej Politechniki Koszalińskiej, jednostki organizacyjnej Politechniki, która wspiera naukowców i studentów w pracy naukowej. Biblioteka Uczelniana aktywnie włącza się w katalogowanie przekazywanych przez naukowców publikacji emigracyjnych i poloników, eksponując je w Czytelni Wydziału Humanistycznego. Chcielibyśmy zatem skorzystać z doświadczenia pracowników Biblioteki PK w obszarze katalogowania, opracowywania i udostępniania zbiorów koszalińskich badaczy

Ważnym obszarem realizacji zadań Centrum Badań nad Uchodźstwem i Emigracją jest szeroko pojęta popularyzacja badań w formie konferencji, publikacji i wystaw tematycznych. Wyniki prowadzonych w ramach Centrum badań będą publikowane w czasopismach naukowych oraz popularno-naukowych. Kontynuowane będą też kwerendy naukowe oraz nawiązana zostanie współpraca z wybranymi instytucjami archiwalnymi w kraju i za granicą.

W ramach realizacji projektu zostaną zorganizowane dwie konferencje naukowe na temat stanu badań nad uchodźstwem niepodległościowym i wkładem badaczy koszalińskich w ten obszar nauki.

Centrum będzie organizowało również wydarzenia edukacyjne i popularyzatorskie skierowane do szerokiego grona odbiorców w regionie, kraju i za granicą. Ważnym aspektem popularyzacji losów polskiego uchodźstwa 1939-1990 i roli ośrodka koszalińskiego w badaniach nad nim będzie prezentacja w formie wystaw oraz stoisk edukacyjnych.

W nawiązaniu do obu zadań Centrum planuje się w ramach projektu opracowanie katalogu zbiorów źródeł pozyskanych przez pracowników Wydziału Humanistycznego PK, jak również podarowanych przez partnerów krajowych i zagranicznych Wydziału. Ważnym aspektem ukazania potencjału zespołu badaczy koszalińskich będzie przygotowanie profesjonalnego portalu internetowego, którego celem będzie możliwie jak najpełniejsze zaprezentowanie zbiorów Centrum.