Ta praca wnosi wkład w rozwój badań dotyczących przetwarzania materiałów odpadowych. W swojej rozprawie doktorskiej mgr inż. Aleksandra Leśniańska szukała możliwości usprawnienia procesu kompostowania osadów z oczyszczalni ścieków i zmiany zawartych w nich metali ciężkich w formy neutralne dla gleby i roślin. Komisja doktorska pozytywnie oceniła rozprawę i wystąpiła z wnioskiem o nadanie autorce stopnia doktora nauk inżynieryjno-technicznych.

Obrona odbyła się we wtorek (6 grudnia br.) na Wydziale Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji Politechniki Koszalińskiej przed komisją doktorską dyscypliny inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka. Komisji przewodniczył dziekan wydziału, prof. dr hab. inż. Robert Sidełko. 

Doktorantka jest absolwentką naszej uczelni (ukończyła studia magisterskie na kierunku Inżynieria środowiska). Pracuje jako projekt manager przy budowie fabryki firmy Tesla w Niemczech. Kontrakt obejmuje wyposażenie instalacyjne budynku, w którym będą produkowane baterie samochodowe (instalacje sanitarne, przemysłowe, technologiczne i in.).

Warto wspomnieć, że prywatnie Aleksandra Leśniańska znajduje też czas na uprawianie sportu – jej pasją jest jeździectwo konne i strzelectwo sportowe (jest zawodnikiem Polskiego Związku Jeździeckiego i Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego).

Tytuł przygotowanej przez nią dysertacji brzmi „Transformacje związków chemicznych wybranych metali ciężkich w warunkach podwyższonej zawartości azotu w procesie kompostowania”. Rozprawa jest pracą badawczą przygotowaną w oparciu o cykl pięciu publikacji naukowych, których współautorem jest doktorantka (jeden z artykułów został opublikowany w wysoko punktowanym, renomowanym piśmie zagranicznym). Promotorem rozprawy była dr hab. inż. Beata Janowska, profesor w Katedrze Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Wydziału Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji.

Przygotowana praca doktorska jest równocześnie jednym z efektów usługi badawczej realizowanej przez naszą uczelnię w ramach projektu STEP finansowanego z programu Interreg South Baltic (25 listopada br. rozprawę doktorską będącą również rezultatem tych badań obroniła mgr inż. Roksana Królak). Partnerem projektu było przedsiębiorstwo Goleniowskie Wodociągi i Kanalizacja.

W swoich badaniach mgr inż. Aleksandra Leśniańska skupiła się na sposobie zagospodarowania osadów z oczyszczalni ścieków. Sprawa jest niebagatelna, bo jak się szacuje, działające w Polsce oczyszczalnie w ciągu roku wytwarzają ponad 600 tys. ton osadów ściekowych. Od 2015 roku osadów tych nie można składować. Trzeba starać się o ich zagospodarowanie, a kompostowanie jest jednym z takich sposobów (kompost może być stosowany jako nawóz, czy materiał do rekultywacji gleb zdegradowanych).

Problemem jest jednak m.in. to, że osady zawierają metale ciężkie. Doktorantka szukała jak najbardziej efektywnego i ekonomicznie opłacalnego sposobu zneutralizowania metali ciężkich. Sprawdzała, czy zmniejszenie suplementacji węgla podczas kompostowania komunalnych osadów ściekowych ma wpływ na proces transformacji form chemicznych trzech pierwiastków (cynk, miedź, nikiel). Mówiąc prościej, badała czy zmniejszenie zużycia surowców będących źródłem węgla organicznego, a tym samym uławiających kompostowanie (słoma czy zrębki drewniane) utrudnia neutralizację metali ciężkich.

Badania dowiodły, że niska początkowa wartość ilorazu C/N mieszaniny osadów ściekowych przeznaczonych do kompostowania nie wpływa negatywnie na jakość kompostu. Zmniejszenie dodatku materiału o dużej zawartości węgla organicznego powoduje, że w miarę trwania tego procesu metale ciężkie przechodzą w formy trudno dostępne dla środowiska. Wyniki okazały się więc pomyślne, a badania mogą być kontynuowane.

Przygotowaną rozprawę pozytywnie ocenili recenzenci: prof. dr hab. inż. Maria Włodarczyk-Makuła z Politechniki Częstochowskiej, prof. dr hab. inż. Maria Żygadło z Politechniki Świętokrzyskiej oraz dr hab. inż. Bartosz Szeląg, profesor Politechniki Świętokrzyskiej. Recenzenci podkreślili szeroki zakres badań wykonanych przez doktorantkę oraz to, że ich wyniki mogą mieć zastosowanie w gospodarce. Obszar tych badań wpisuje się w najnowsze trendy inżynierii środowiska dotyczące przetwarzania materiałów odpadowych na składniki użyteczne. Jest zbieżny z zasadą gospodarki o obiegu zamkniętym.

Podczas wtorkowej publicznej obrony mgr inż. Aleksandra Leśniańska ustosunkowała się do dodatkowych uwag zgłoszonych przez recenzentów i pytań innych uczestników obrony. W efekcie ośmioosobowa komisja doktorska jednogłośnie zaaprobowała wniosek o nadanie stopnia doktora. Ostateczną decyzję podejmie Senat Politechniki Koszalińskiej.

fot. Adam Paczkowski / Politechnika Koszalińska