Sytuacje nagłe i dramatyczne, takie jak wybuch pandemii czy wojny, skłaniają ludzi do spontanicznego zamanifestowania swoich odczuć i poglądów w przestrzeni publicznej. Może to być transparent wywieszony na balkonie, flaga przymocowana do samochodu, graffiti lub napisy na ścianie bloku, krzyż postawiony przy drodze itp. Te i inne formy stanowią bezpośrednią, aktualną i – co najważniejsze – oddolną reakcję na przełomowe wydarzenia. Zarazem, dzięki mediom społecznościowym, mogą oddziaływać na szeroką skalę. Tradycyjne miejsca pamięci, np. pomniki i tablice, zazwyczaj pojawiają się znacznie później, wraz z refleksją historyczną, stanowiąc wynik konsensusu politycznego. Siłą rzeczy mają one więc charakter oficjalny, zdystansowany wobec emocji chwili.

O ile istnieją katalogi oficjalnych miejsc pamięci, o tyle oddolne i spontaniczne sposoby wyrażania politycznych emocji pozostają rozproszone. Nie znamy zatem ani skali społecznych reakcji na dane wydarzenie, ani różnorodności stosowanych form, ani nawet dominujących poglądów i opinii. Potrzeba stworzenia takiego katalogu wydaje się tym bardziej zasadna w epoce restrykcji społecznych, wywołanych pandemią Covid-19, kiedy to często balkony, mury i karoserie samochodów stawały się jedynym miejscem, gdzie można było swobodnie zademonstrować swoje polityczne emocje. Celem projektu jest więc stworzenie cyfrowego archiwum – strony internetowej będącej swego rodzaju rejestrem oddolnych form spontanicznej aktywności politycznej Polaków.

W ostatnich latach wiele wydarzeń aktywizowało politycznie mieszkańców naszego kraju. Przede wszystkim była to pandemia Covid-19, której wybuch w marcu 2020 r. praktycznie uniemożliwił organizowanie tradycyjnych protestów i demonstracji. Od 24 lutego 2022 r. takim wydarzeniem jest też wojna w Ukrainie, która sprowokowała setki osób do zamanifestowania swojej niezgody na rosyjską agresję. W międzyczasie towarzyszyły nam spory o praworządność, dostęp do aborcji, rolę Kościoła w życiu państwa, czy kształt edukacji szkolnej. Wszystkie te wydarzenia doczekały się oddolnych reakcji, m.in. w formie balkonowych transparentów, napisów na murach, graffiti czy naklejek na karoseriach samochodów. Wiele z nich przetrwało do tej pory, przypominając o dawnych emocjach i funkcjonując obecnie jako swoiste miejsca pamięci.

Projekt naukowy „Archiwum Spontanicznej Aktywności Politycznej” jest realizowany przez prof. PK dr. hab. Krzysztofa Wasilewskiego, w ramach pracy badawczej Katedry Studiów Regionalnych i Europejskich Politechniki Koszalińskiej, przy wsparciu Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych – oddział w Koszalinie. Jednak w swoim zamierzeniu projekt ma mieć charakter powszechny. Innymi słowy, każdy, kto nadeśle zdjęcie napotkanego transparentu, graffiti czy napisu staje się jego współuczestnikiem, decydującym o jego ostatecznym kształcie.  

Zachęcamy do udziału w projekcie! Wystarczy zrobić zdjęcie napotkanego transparentu, napisu, graffiti, naklejki w przestrzeni miejskiej, które – wraz z krótkim opisem (miejscowość, ulica, data, inne przydatne informacje) prosimy przesłać na adres asap@tu.koszalin.pl.

UWAGA! Do przesłanych zdjęć należy dołączyć skan podpisanego oświadczenia chęci udziału w projekcie badawczym. Dzięki temu zdjęcia będą mogły zostać powszechnie udostępnione. >> pobierz oświadczenie

Bezpośrednim rezultatem projektu będzie strona internetowa z katalogiem oddolnych form spontanicznej aktywności politycznej Polaków. Na zakończenie projektu dodatkowo planuje się organizację wystawy wybranych zdjęć oraz publikację wydawnictwa.

#publichistory #digitalmemory #digitalhumanities